Dünya Kupası’nda VAR Kullanımı

Teknolojinin gelişiminin futbola getirdiği en büyük değişikliklerden birisi olan Video Yardımcı Hakem ya da bilinen adıyla VAR sistemi, futbol kamuoyunun uzun bir süre daha tartışma konusu olacak. Bu konuyla alakalı olarak farklı görüşlere sahip olan gruplardan biri VAR sisteminin oyunun ruhunu öldürdüğünü iddia ederken, diğer taraf da asıl bu sayede hataların azaldığını ve adil bir ruhun geldiğini iddia ediyor. Bununla birlikte hatırlanacağı üzere Dünya Kupası Elemelerinde de VAR ile alakalı bir problem yaşanmıştı. CONCACAF kendine bağlı ülkelerde VAR sistemini uygulayabilecek bir sistemin olmadığını ifade ederek elemeler süresince VAR sistemini kullanmayacağını açıklamıştı. Bu konuyla alakalı yeni bir gelişme yaşandı.

VAR Tartışmaları

Video Yardımcı Hakem ya da bilinen adıyla VAR Sistemi, futbolun son zamanlardaki kabullenilen tartışmalarından birisi. Bahsi geçtiği gibi bu konuyla alakalı görüş ayrılığına düşen iki grup var ve tartışmalar bir süre daha sürecek gibi görünüyor.

Türkiye’nin de en üst liginde kullandığı sistem, hataları, getirdikleri ve götürdükleriyle tartışılmayı da hak etmiyor değil. Bununla birlikte VAR artık modern futbolun bir gerçeği ve birçok futbolsever VAR sisteminin devrede olmadığı bir futbolu hayal dahi edemiyor.

Ancak Kuzey, Orta Amerika ve Karayipler Birliği Futbol Konfederasyonu (CONCACAF) Dünya Kupası Elemelerinde VAR sisteminin devrede olmayacağını açıklamıştı. Zira konfederasyona bağlı birçok ülkede VAR sisteminin gerektirdiği teknoloji altyapısı yoktu. Sadece Amerika, Meksika ve Kanada’daki maçlarda VAR sistemi kullanılabileceği için bu durum bir eşitsizlik yaratıyordu.

Ancak 19 Ocak 2022 tarihinde CONCACAF kararını değiştirdi. Aslında bu karar değişikliği de birçok tartışmaya yol açtı. Zira CONCACAF yayımladığı raporda VAR sistemini kullanamayan ülkelerdeki hakem eğitim eksikliğinden COVID-19’a kadar birçok gerekçeyi öne sürmüştü.

Bununla birlikte VAR sisteminin uygulanamayacağı stadyumlarda artık nasıl kullanılabileceği, bir altyapı yatırımı yapılıp yapılmadığı ve yapıldıysa maliyeti kimin üstlendiğine dair detaylı bilgi de paylaşılmadı. Bu nedenle CONCACAF hem olumlu hem de olumsuz kararlarında tartışmaların odağı olmaktan bir türlü kurtulamadı.

Suyun Akışı

VAR sisteminin CONCACAF tarafından da hayata geçirilişi aslında eşyanın tabiatı ya da doğanın kanunu olarak nitelendirilebilir. Zira artık futbolun profesyonel olarak oynandığı her ülkede bu sistem hayata geçirildi veya geçirilmesi için planlamalar yapılıyor.

Zaman zaman tartışmalara yol açsa da VAR sisteminin kullanımından geçen süre boyunca edilen tecrübe, teknolojinin futbola dair faydalarından birini futbol kamuoyuna göstermiş oldu. Gerek gol çizgisi teknolojisi, gerek ofsayt teknolojisi gerekse de tartışmalı pozisyonlardaki etkisi, VAR sisteminin maç hakemlerinin rahatlamasında da büyük pay sahibi olmasını sağladı.

Bununla birlikte artık VAR konusuyla ilgili değişen algı, VAR sisteminin olmadığı müsabakalarda direkt olarak adaletsiz kararlar alınabileceğine dair bir algı da oluşturmuştu. CONCACAF aldığı kararla elemelerin böylesi bir olumsuzluğun gölgesinde kalmasını da engellemiş oldu.